Hoe betrekt hij 80.000 inwoners bij deze grote uitdaging in een veranderende tijd? En wanneer beschouwt hij de energietransitie in 2025 als een succes?
Wat zijn de ambities en uitdagingen in Leidschendam-Voorburg?
“Als gemeente omarmen we de landelijke klimaatdoelstellingen en zetten we hier stevig op in met een ambitieus uitvoeringsprogramma en een groot Team Duurzaamheid. Inwoners spelen hierin een cruciale rol, want alleen samen kunnen we grote stappen maken.
We ondersteunen hen met subsidies, advies en praktische hulp bij het verduurzamen van hun woning en de overstap naar aardgasvrij en schone energie. Daarnaast stimuleren we initiatieven van inwoners die anderen helpen met energieadvies, hun duurzame woning openstellen of collectieve projecten met zonnepanelen organiseren. Dit werkt veel beter dan wanneer de gemeente alles zelf initieert.”
Onze inspanningen hebben ertoe geleid dat meer dan 50% van de huishoudens in onze gemeente zonnepanelen heeft en isolatiemaatregelen hebben genomen. Om alle wijken van het aardgas af te krijgen is meer nodig. Financiële prikkels en ondersteuning van het Rijk om warmtenetten te financieren en aangepaste regelgeving is cruciaal.
En welke rol speelt participatie hierin?
“In Leidschendam-Voorburg werken we aan een aardgasvrije toekomst voor 14 wijken. Participatie speelt hierin een cruciale rol: huiseigenaren beslissen immers zelf hoe hun woning in de toekomst wordt verwarmd. Als gemeente doen wij per wijk onderzoek naar de meest optimale manieren om de omschakeling naar schone bronnen te maken. Wij faciliteren inwoners en geven suggesties, maar de uiteindelijke keuze ligt bij de bewoners.
Met woningcorporaties hebben we veel overleg en werken we in Leidschendam-Noord aan ons eerste warmtenet. Zij zijn verantwoordelijk voor de communicatie met huurders, maar een gezamenlijke aanpak is essentieel om bewoners goed te informeren en te begeleiden.”
Covoorzitter Energieregio en wethouder Marcel Belt van Leidschendam Voorburg
Hoe zorg je ervoor dat iedereen mee gaat doen?
“Het blijft een uitdaging om iedereen te bereiken en de voordelen van verduurzaming duidelijk te maken. Het gaat niet alleen om klimaatdoelen, maar juist ook om betaalbaarheid. Tijdens de hoge energieprijzen van twee jaar geleden zagen we dat mensen massaal maatregelen namen en hun gedrag aanpasten. Nu de prijzen dalen, verdwijnt dat momentum snel. Dit laat zien hoe belangrijk financiële prikkels zijn voor blijvende gedragsverandering.
Daarom blijven we benadrukken dat verduurzaming niet alleen bijdraagt aan een beter klimaat, maar ook aan betaalbare energiekosten. We zetten in op subsidies en laagdrempelige financieringsmogelijkheden, zodat verduurzaming geen kwestie wordt van ‘wie het kan betalen’, maar voor iedereen toegankelijk blijft.”
Hoe verloopt de samenwerking in de energieregio?
“Binnen de energieregio Rotterdam-Den Haag werken we met 21 gemeenten, 4 waterschappen, provincie en netbeheerders samen. Naast formeel overleg hanteren Koen Kegel (red: mede-voorzitter BNE) en ik een persoonlijke aanpak. We spreken een paar keer per jaar alle collega-bestuurders één-op-één om te horen waar zij tegenaan lopen en wisselen locaties van BNE-overleggen af om lokale verhalen beter te begrijpen. Dit persoonlijke contact werpt zijn vruchten af in het grotere overleg en helpt bij het maken van gezamenlijke beslissingen.
Een recent voorbeeld hiervan is het gezamenlijke bod dat we voor de kerst hebben neergelegd: 330.000 woningen van het gas af in 2030. Dat is een ongekend aanbod wat we als regio doen richting het Rijk. Hiervoor gaan we dan echt uit van steun van het Rijk. Daarom is het onwenselijk om de samenwerking nu op te heffen, waarover nu discussie is bij het Rijk.”
Hoe houden we de regionale doelen in zicht?
“Het realiseren van meer plekken voor wind- en zonne-energie is lastig in onze regio. Toch moeten we vasthouden aan onze ambitie. We hebben gezamenlijk een bod gedaan op energieopwekking, en daar moeten we keihard voor blijven gaan. De ambitie is namelijk al lang verschoven naar noodzaak.
We kampen in de regio namelijk met netcongestie op meerdere niveaus. Dit probleem raakt niet alleen bedrijven, maar ook scholen en bibliotheken die niet kunnen worden aangesloten.
Netcongestie biedt kansen. Het dwingt bestuurders in te zien dat we méér moeten inzetten op lokale zonne- en windenergie en het optimaal benutten van warmtebronnen. Zonder extra inspanningen loopt onze regio niet alleen energie technisch, maar ook economisch vast.”
Wat is jouw persoonlijke motivatie?
“Ik geloof dat alle kleine stappen een verschil maken. In mijn eigen huis uit 1928 heb ik glas-, gevel- en vloerisolatie aangebracht, een hybride warmtepomp geïnstalleerd en zonnepanelen geplaatst. Hierdoor is mijn gasverbruik met 70% gedaald.
Ik weet dat verduurzamen investeringen vraagt, en daarom moeten we zorgen dat iedereen kan meedoen. Subsidies en ondersteuning zijn daarbij onmisbaar. Door mijn eigen ervaringen te delen, laat ik zien dat verduurzamen mogelijk is, ondanks de uitdagingen die je onderweg tegenkomt.”
Wanneer is 2025 voor jou een succes?
“Voor mij is op het vlak van de energietransitie 2025 geslaagd als we een positief en duidelijk antwoord krijgen van het Rijk op ons warmtebod. Daarnaast is het essentieel dat we als regio blijven samenwerken en concrete locaties aanwijzen voor extra opwekking van wind- en zonne-energie. Dit jaar is cruciaal om die doelen te bereiken en de energietransitie écht vooruit te helpen.”