In de regio RES Rotterdam Den Haag werken tuinders, gemeenten en lokale energiecoöperaties samen aan de 'Versnellingsaanpak zon op waterbassins'. Dit initiatief heeft als doel om 89 Gigawattuur (GWh) aan zonne-energie op waterbassins te realiseren voor 2030. Eén van de betrokken tuinders, Ben Noordermeer, heeft onlang een vergunning ontvangen voor het plaatsen van zonnepanelen op zijn waterbassins. In dit artikel delen we zijn ervaringen en inzichten, en bespreken we de voordelen van zonne-energie op waterbassins en de rol van lokale energiecoöperaties.

Een flink bassin van een biologische teler

In het bedrijf van Ben Noordermeer, gevestigd in Brielle, worden aubergines, paprika’s en komkommers geteeld. In de 3 hectare kassen gebeurt dat op biologische wijze, dus zonder gebruik van chemische middelen. De verwarming is op basis van aardwarmte. Bij de bedrijf hoort een waterbassin van 8000 m², een forse oppervlakte.

Logisch dubbel gebruik

Voor Ben Noordermeer was de keuze voor zonnepanelen op zijn bassin eigenlijk heel logisch. Hij geeft aan het niet voor de financiële vergoeding te doen. Ben “Dat is natuurlijk mooi meegenomen, maar niet mijn belangrijkste motivatie. De zonnepanelen gaan algvorming tegen in mijn bassin, ze zorgen ervoor dat er minder water verdampt en bovenal is het zinnig gebruik van de ruimte.”

Lokale energie

Ben had zich aangemeld voor de pilot ‘Zon op waterbassins’ via Greenport West-Holland. Op die manier kwam hij in contact met Energie Samen Zuid-Holland, partner van de pilot en het projectbureau ter ondersteuning van energiecoöperaties in Zuid-Holland.

Voor zijn aanmelding had hij al een vergelijkbare opzet geprobeerd met een commerciële partij die zijn bassins wilde huren, maar dat kwam niet verder van de grond. Vanuit Energie Samen Zuid-Holland is hij gewezen op de mogelijkheid om iets vergelijkbaars te doen met de lokale energiecoöperatie. Zo kwam Voorne-Putte Energie (VPE) in beeld.

Het enthousiasme was wederzijds over de contouren en de fundamentele afspraken die al snel werden gemaakt. Toen kon het project van start met Baki Cimtay als projectleider.

De weg naar een vergunning

De vergunning is onlangs verleend. Het voortraject om te komen tot de vergunningsaanvraag was hierbij een belangrijke succesfactor. In het zorgvuldige voortraject is regelmatig afstemming geweest met de gemeente, waarbij de verhoudingen tussen de nieuwe gemeente Voorne aan Zee en de energiecoöperaties erg goed waren en zijn. 

Lessen tot nu toe

Felix van VPE: “Ik zou tuinders die aan de slag willen met zonnepanelen op waterbassins dan ook aanraden om eerst contact te leggen met verschillende partijen. Als je een goed contact opbouwt en elkaar vertrouwen geeft, kun je veel bereiken in de samenwerking en krijg je snelheid en duidelijkheid. Dat helpt het hele proces enorm. Het is ook handig als je snel te weten komt dat iets eigenlijk onmogelijk is, zodat je je energie aan andere zaken kunt besteden. Maar om daarachter te komen, moet je geen formele brieven schrijven. Je moet met elkaar praten. Dat vergeten mensen tegenwoordig vaak. Dat je gewoon kunt praten en bellen. Gewoon op de ouderwetse manier.”

Projectleider Baki vult aan: “Als ontwikkelende partij wil je die voorwaarden zo snel mogelijk duidelijk hebben. In de praktijk kun je daar meestal al rekening mee houden. Maar als je al in een vergevorderd stadium bent en je moet alles plotseling omgooien, dan leidt dat tot frustraties. Dus we informeren ook tijdig de partijen die voor de uitvoering worden ingehuurd, zoals aannemers, zodat zij rekening kunnen houden met deze vereisten bij hun aanbiedingen voor een project.”

Lokaal eigendom

De inrichting van het lokaal eigendom binnen dit project is nog niet definitief besloten, maar er ligt wel een idee. VPE wil obligaties uitgeven. De uitwerking hiervan hangt af van het verwachte rendement, omdat dat bepaalt welke rente belooft kan worden op de obligaties. Een voordeel van obligaties is dat de opbrengsten van het project lokaal blijven en niet weglekken naar buitenlandse investeerders.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat voor grootschalige opwek van hernieuwbare elektriciteit op land gestreefd wordt naar 50% eigendom van de lokale omgeving. Dit betekent dat inwoners en ondernemers samen - deels, of helemaal - eigenaar zijn van windmolens of zonnepanelen. En dat zij kunnen meebeslissen over het project en over een deel of over alle opbrengsten. De zonnepanelen op de waterbassins bij het bedrijf van Ben worden 100% lokaal eigendom.

Conclusie

Door de ervaringen rondom zon op waterbassins te delen, krijgen we nieuwe inzichten die anderen kunnen helpen. Het vergunningsproces, de voordelen van deze aanpak en de rol van lokale energiecoöperaties zijn belangrijke elementen om de ambitieuze doelstellingen van de Versnellingsaanpak te realiseren. De samenwerking tussen tuinders, gemeenten en energiecoöperaties speelt hierbij een cruciale rol in het verduurzamen van de regio.